09 augustus 2007

Bericht 12 | Van alcoholist tot chapati-verkoper

Het leven van een Keniaan kan heel zwaar zijn. Neem bijvoorbeeld een van onze patienten: Rita. Ze is 26 jaar en haar man is ongeveer een jaar geleden overleden. Ze heeft twee kinderen: een jongen en een kleine baby van 10 maanden oud.
Toen haar man overleed is ze begonnen met drinken. Ik leerde haar kennen doordat ze een keer ontzettend dronken bij onze poort stond. Haar baby klemde zich aan haar vast, omdat ze zelf haast niet meer in staat was om haar eigen baby vast te houden. Het was zo’n schrijnend gezicht: zo’n jonge moeder dat huilend vroeg waarom we haar geen eten meer brachten.
De vorige Care & Compassion coördinator had besloten dat we geen eten meer zouden brengen omdat ze de hele tijd leugens vertelde over haar drinkgedrag. Maar toen ze de tweede keer straalbezopen en huilend voor de poort stond, met haar kleine meisje op haar arm, wist ik dat ik niets liever wilde dan zo’n iemand helpen haar leven weer op te pakken. Zeker omdat ze de verantwoording mee draagt voor twee onschuldige kinderen. Ze had maar één ding te vertellen: ‘Ik wil zo graag stoppen met drinken’.

Dat was het begin van ons weken durende traject om haar leven weer op te bouwen. We hadden een aantal missies: Allereerst moest ze leren dat zij verantwoordelijk is voor haar eigen leven en dat van haar kinderen. Dat kan niet samen gaan met alcoholmisbruik. Daarnaast had ze twee maanden schuld bij haar huisbaas, die dreigde haar uit huis te zetten. Ze had geen enig bron van inkomsten, dus ze wist niet hoe ze aan eten moest komen. Ze heeft mogelijk tb, en moest nodig naar het ziekenhuis.

Het was een moeizaam proces, waarin ze elke dag bij me langs moest komen om te bewijzen dat ze nog steeds niet gedronken had. Tijdens die bezoeken zochten we naar de redenen waarom ze was begonnen met drinken en wilde ik haar motivaties horen, waarom ze wilde stoppen met drinken.
Ze had het zwaar en voelde zich depressief, maar hield vol.

Ik zal nooit het moment vergeten dat ze weer helemaal sober bij de poort stond. Eindelijk was ze weer in staat om haar baby beet te houden. Het kleine meisje hoefde zich niet meer zelf aan de moeder vast te klampen, maar Rita was er weer voor het kind. En eindelijk kwam er een eerste glimp van een glimlach op haar gezicht.

Maar daarmee waren de problemen nog niet uit de wereld. De huisbaas ging steeds meer dreigen. Het was duidelijk dat Rita weer een bron van inkomsten nodig had, vooral ook omdat ze dan geen tijd meer had om depressief thuis te zitten.

In Kenia wordt hel erg veel chapati gegeten, dat is een soort wrap. Rita vertelde mij, dat zij weet hoe ze die moet maken. Zo is haar ‘chapati business’ begonnen. Ik gaf haar een schrift met daarin de meest basic boekhoudmethode die ik kon verzinnen: wat heb je verkocht, wat het je verdiend, en wat heb je weer uitgegeven?
Het eindresultaat was schrikbarend: ze maakte soms maar € 0,30 winst na een lange dag werken. Dat ging allemaal op aan eten, dus geld om te sparen bleef er niet over. Maar langzaamaan kwam er verbetering in, en kon ze gaan sparen. Ze leerde om zelf nieuwe producten te kopen, zodat haar bedrijfje niet stil kwam te liggen. Ik heb er erg veel respect voor, dat ze zo vastberaden doorwerkt. Zelfs als het betekend dat ze op sommige dagen helemaal geen winst maakt.

Vandaag zag ik haar weer. Ze was in elkaar geslagen door de concurrent, die graag haar klanten en locatie wilde inpikken. Het was zo zielig om haar opgezwollen gezicht te zien en de wonden op haar armen en benen. Ze wil heel graag verhuizen, maar ze heeft daar € 4,00 voor nodig. Dat is voor haar haast een onbereikbaar bedrag, omdat winst zo moeilijk is, laat staan om te sparen.

Geld geven is geen optie. Dan blijft ze altijd op ons vertrouwen en leert ze nooit zelfstandig te worden. We gaan haar nu een voorraad chapati-ingrediënten geven, zodat ze zelf het geld bij elkaar kan werken. We hopen heel erg, dat dit het laatste zetje is, wat ze nodig heeft om haar leven weer op te gaan bouwen.